Sytuacja ekonomiczno-finansowa przemysłu spożywczego to złożone zjawisko, którego nie można zmierzyć za pomocą jednego wskaźnika finansowego. Jego ocena wymaga uwzględnienia wielu aspektów, co jest możliwe dzięki konstruowaniu mierników syntetycznych. Celem badania omawianego w artykule jest ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej przemysłu spożywczego w Polsce w ujęciu międzybranżowym i dynamicznym. Do porównań i obliczeń wykorzystano publikowane i niepublikowane dane Głównego Urzędu Statystycznego. Przeanalizowano wyniki osiągnięte przez producentów żywności i napojów w 2022 r. i porównano je z danymi za 2019 r. Następnie wyliczono wartości miernika syntetycznego skonstruowanego za pomocą metody TOPSIS, czyli będącego funkcją odległości euklidesowych zarówno od wzorca, jak i antywzorca rozwoju.
Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że w 2022 r. sytuacja ekonomiczno-finansowa poszczególnych branż przemysłu spożywczego była dobra. W stosunku do 2019 r. nastąpiły tylko niewielkie zmiany. Świadczy to o dużej odporności sektora na niekorzystne warunki makroekonomiczne i o jego zdolnościach dostosowawczych do funkcjonowania w zmiennym i nieprzewidywalnym otoczeniu rynkowym. Rezultaty badań potwierdzają również utrzymywanie się znacznego międzybranżowego zróżnicowania sytuacji ekonomiczno-finansowej.
przemysł spożywczy, sytuacja ekonomiczno-finansowa, metoda TOPSIS, wskaźniki ekonomiczno-finansowe
O12, O14, Q13
Czerwińska-Kayzer, D. (2022). Przemysł spożywczy i jego zróżnicowanie w zakresie płynności finansowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Czerwińska-Kayzer, D., Florek, J. (2018). Zróżnicowanie efektywności w branży produkującej pasze i karmę dla zwierząt. Przedsiębiorstwo & Finanse, (4), 5–15. http://pif.wsfiz.edu.pl/wp-content/uploads/2019/05/PiF_2018_423.pdf.
Czerwińska-Kayzer, D., Florek, J., Stanisławska, J. (2013). Zastosowanie metody TOPSIS do oceny sytuacji finansowej przemysłu spożywczego. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 335(2), 22–37.
Czerwińska-Kayzer, D., Stanisławska, J. (2013). Zróżnicowanie płynności finansowej w polskim prze-myśle spożywczym w 2011 roku. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15(2), 52–57. https://rnseria.com/article/119648/pl.
Firlej, K. (2008). Rozwój przemysłu rolno-spożywczego w sektorze agrobiznesu i jego determinanty. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Główny Urząd Statystyczny. (2022). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2022. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2022,2,22.html.
Główny Urząd Statystyczny. (2023). Wyniki finansowe przedsiębiorstw w 2022 roku. https://stat.gov.pl /obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/przedsiebiorstwa-niefinansowe /wyniki-finansowe-przedsiebiorstw-w-2022-roku,40,1.html.
Gołaś, Z., Bieniasz, A., Łuczak, A. (2012). Zróżnicowanie kondycji ekonomiczno-finansowej przemysłu spożywczego w Polsce w latach 2005–2010. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 333(4), 100–122.
Gołębiowski, G., Tłaczała, A. (2009). Analiza finansowa w teorii i w praktyce. Difin.
Hwang, C. L., Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making. Methods and Applications: A State-of-the-Art Survey. Springer-Verlag. https://doi.org/10.1007/978-3-642-48318-9.
Kowalczyk, J., Kusak, A. (2006). Decyzje finansowe firmy. Metody analizy. Wydawnictwo C.H. Beck.
Politechnika Białostocka. (2022). Wielokryterialne metody optymalizacji procesów decyzyjnych. https://navoica.pl/courses/course-v1:PolitechnikaBialostocka+PB.WIZ.05+2022_2/course/.
Saaty, T. L., Vargas, L. G. (2006). Decision Making with the Analytic Network Process. Economic, Politi- cal, Social and Technological Applications with Benefits, Opportunities, Costs and Risks. Springer. https://doi.org/10.1007/0-387-33987-6.
Sierpińska, M., Jachna, T. (2004). Ocena przedsiębiorstw według standardów światowych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szczepaniak, I., Ambroziak, Ł., Bułkowska, M., Drożdż, J. (2022). Znaczenie przemysłu spożywczego w gospodarce Polski i Unii Europejskiej. Przemysł Spożywczy, 76(12), 5–12. https://doi.org/10.15199/65.2022.12.1.
Szczepaniak, I., Firlej, K. (red). (2015). Przemysł spożywczy – makrootoczenie, inwestycje, ekspansja zagraniczna. Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. http://ierigz.waw.pl/publikacje/poza-seria/przemysl-spozywczy-makrootoczenie-inwestycje-ekspansja-zagraniczna.
Wijnands, J. H. M., Verhoog, D. (2016). Competitiveness of the EU food industry. Ex-post assessment of trade performance embedded in international economic theory. LEI Wageningen UR. https://edepot.wur.nl/369980.
Wójciak, M. (b.r.). Metodologia normalizacji kryteriów oceny ekoefektywności technologii. https://gig.eu/sites/default/files/attachments/projekty/zad_3.2_metodologia_normalizacji_kryteriow_oceny _ekoefektywnosci_technologii.pdf .
Wysocki, F. (2010). Metody taksonomiczne w rozpoznaniu typów ekonomicznych rolnictwa i obszarów wiejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Wysocki, F., Lira, J. (2007). Statystyka opisowa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciesz-kowskiego w Poznaniu.